Ondergrondse fietsenstalling CS

‘s Werelds mooiste fietsenstalling oogt als een museum

Opdrachtgever(s)
Gemeente Den Haag DSO, DVP
Locatie
Koningin Julianaplein, Den Haag
Projectdetails
Ondergrondse stallingsruimte van 8.000 m2 voor ca. 8.000 fietsen, waaronder 700 OV-fietsen en deelfietsen
Ontwerp
KOW i.s.m Studio Marsman en Silo
Status
Gerealiseerd (2020)
Adviseurs
ABT
Aannemer
Mobilis
Bijzonderheden
Winnaar van 3 Dezeen Awards 2021: 'Graphic design', 'Design Project' en 'Civic and cultural interior'. Op genomen als highlight in de 'Lonely planet'
Intro —

Ondergrondse fietsenstallingen zijn vaak donker, chaotisch, onaantrekkelijk en zelfs onveilig. Het stallen van je fiets is dan een noodzakelijk kwaad bij gebrek aan een beter alternatief. Voor het ontwerp van de fietsenstalling bij het Centraal Station van Den Haag wilden we dat beeld compleet omdraaien.

Lees meer
KOW zet zich in voor een gezonde stad. Goede voorzieningen voor openbaar vervoer, het stimuleren van bewegen en het ontmoedigen van auto gebruik spelen daarbij een belangrijke rol. We ontwerpen architectuur die aanvoelt als een 2e natuur.

Met de gemeente Den Haag en DVP hebben we in een aantal workshops het programma van 8.000 m2 en 8.000 fietsen vertaald in een beeldkwaliteitsplan met een positieve uitstraling en instinctieve oriëntatie. Samen met Studio Marsman en Silo hebben we een lichte en ruime ondergrondse fietsenstalling ontworpen die oogt als een museum.

Focus op ruimtelijkheid en de lichtintensiteit
Het ontwerp focust op ruimtelijkheid en lichtintensiteit. Vloer, plafond en kolommen zijn wit gecoat waardoor samen met rondgaande lichtwand en de plafondverlichting een bijna daglichtniveau wordt bereikt. De geïntegreerde toepassing van licht en het grafische decor biedt een haast museale ervaring, laat de ruimte groter lijken en ondersteunt de intuïtieve oriëntatie.

Oriëntatie en routing
Fietsers en reizigers komen de fietsenstalling binnen via één van de zes rolbanden. De focus van de reiziger ligt dan op informatie in de omgeving die op dat moment van belang is voor de reis. En is extra gespitst op één type informatie in de ruimte terwijl andere uitingen ondergeschikt zijn. Daarom zijn dezelfde blauwe informatieborden die ook op het station worden gebruikt veelvuldig en duidelijk zichtbaar aan het plafond gehangen.

Lijnen op de vloer en het plafond leiden de reiziger naar zijn bestemming. Groene lijnen geven de route aan voor het stallen van je fiets. Ze leiden de reiziger langs de ontvangst- en informatiebalie en naar vrije plaatsen in de stalling. Op de blauwe borden aan het plafond worden het aantal vrije plaatsen onder en boven in de rekken aangegeven. De gele lijnen brengen de reiziger vervolgens naar de hal van het station. Met behulp van een QR code kan iedereen zijn of haar fiets weer terugvinden tussen de 7.999 andere fietsen.

Escheriaans Haags stadslandschap
Haagse architectuur vormt de basis van de door Silo ontworpen doorlopende afbeelding op de lichtwand die de stalling omsluit. Gevelfragmenten van 17 iconische Haagse gebouwen zijn subtiel in elkaar verweven tot een 1.000 m2 groot stadslandschap met een Escheriaanse uitstraling. Als je erlangs fietst, ervaar je in een vloeiende beweging de stad. Van het Mauritshuis via de Ridderzaal en het Gemeente Museum naar het Onderwijs- en Cultuur Complex en het stadsdeelkantoor op de Leyweg.

In de marge van de aandacht beleeft een reiziger deze beelden op de achtergrond. Toch zijn ze onderdeel van de reiservaring. Ze zijn van invloed zijn op de atmosfeer van het station en duiden de locatie. Voor de gehaaste reiziger een prettig en neutraal decor, voor de frequente bezoeker of de wachtende reiziger valt er steeds weer iets nieuws te ontdekken.

Internationale belangstelling
Het bijzondere gebouw is niet onopgemerkt gebleven. Bij de uitreiking van de internationale Dezeen Awards 2021 viel de fietsenstalling maar liefst drie keer in de prijzen: 'Best graphic design', 'Best design Project' en 'beste civic and cultural interior'. De fietsenkelder is ook opgemerkt door ‘Lonely Planet’, toonaangevende reisgids voor de bagpackende reiziger. Vanaf 2021 is de stalling opgenomen in de gids van ‘Europe’ en ‘The Netherlands’.

Met een oppervlakte van 8.000 m2 is het - na Utrecht - de grootste ondergrondse stalling van Nederland en Europa. Stallen van fietsen is de eerste 24 uur gratis, daarna kost een plek in ‘s werelds mooiste fietsenkelder € 1,25 per dag.

Onder de woontorens en de nieuwe entree van CS
Het Koningin Julianaplein wordt de komende jaren opgewaardeerd tot een belangrijke stadsentree. Op het plein komen, bovenop de fietsenkelder, twee woontorens van 90 meter en de nieuwe entree van het station. In de bouw van de fietsenkelder is hier rekening met gehouden en is de fundering van de twee torens al aangebracht.
Concept oriëntatie en routing fietsenkelder CS
Entree fietsenkelder CS

De geïntegreerde toepassing van licht en identiteit biedt een haast museale ervaring, laat de ruimte groter lijken en ondersteunt de intuïtieve oriëntatie.

De fietsenstalling onder Den Haag Centraal; veilig, aantrekkelijk en efficiënt.

Voor de gehaaste reiziger een prettig en neutraal decor, voor de frequente bezoeker of de wachtende reiziger valt er steeds weer iets nieuws te ontdekken.

Credits —
Foto's
Bas Gijselhart BASE PHOTOGRAPHY