Waaijer projectrealisatie heeft met De Boomhof de tender voor de locatie Vijfhoven in Leiden Zuidwest gewonnen. De gemeente Leiden zet met de uitvraag voor een houten woongebouw een daadkrachtige stap in een duurzamere toekomst voor de na-oorlogse wijk. KOW en LAP hebben hieraan invulling gegeven met het ontwerp van een circulair houten gebouw voor een mix van kinderen en vitale senioren in een natuurinclusieve en sociale omgeving.
In De Boomhof komen 2 generaties samen
De behoefte aan seniorenwoningen is groot en urgent. Met De Boomhof ontwikkelt het Waaijer woningen die ingaan op de wensen en behoeftes van vitale ouderen: comfortabele, gezonde en levensloopbestendige woningen in een sociale en duurzame omgeving met ruimte voor ontmoeting. Door aan te sluiten van deze behoeften wordt er doorstroom gecreëerd en komen er woningen vrij voor gezinnen met kinderen.
Deze kinderen kunnen binnenkort naar de kinderdagopvang en buitenschoolseopvang van Partou op de begane grond van De Boomhof. In De Boomhof komen de twee generaties samen. Kinderen uit de opvang en de senioren van de 45 koopappartementen ontmoeten elkaar in het door LAP ontworpen groene en klimaatadaptieve binnenhof. Hier is ruimte voor bewoners om samen te tuinieren en een speelplek voor de kinderen. Daarnaast delen de senioren en de kinderdagopvang ook de ‘huiskamer’ op de begane grond, waar ook ’s avond gebruikt van wordt gemaakt. Gebruikt buiten de opvangtijden vergroot de levendigheid en de sociale controle op de locatie.
Situatie De Boomhof aan de hoflaan in leiden Zuidwest (beeld LAP)
Impressie De Boomhof met kinderdagverblijf in de plint
Een houten vertaling van wederopbouwarchitectuur
“We hebben een alzijdig gebouw ontworpen in een moderne, duurzame vertaling van de wederopbouwarchitectuur in de wijk. ” Volgens KOW architect Julie van Zinnicq Bergmann zorgt de zichtbare constructie van houten staanders en liggers voor ritme en symmetrie in de gevel. “Het volume hebben we optisch verkleind door een transparante plint en een setback op de bovenste verdieping. De architectonische uitstraling is eenvoudig en vanzelfsprekend. De houten draagconstructie is zo gedetailleerd dat de losmaakbaarheid van het gebouw van buiten zichtbaar is. De kopgevel aan de Hoflaan krijgt expressie en prikkelt de verbeelding. Hier komt een muurschildering die we samen met een kunstenaar en de buurtbewoners ontwerpen.”
De houten constructie en de gevelafwerking met hergebruikte, verzaagde meerpalen geven de Boomhof een warme en natuurlijke uitstraling. Die natuurlijke uitstraling wordt naar binnen toe doorgezet met kruislaaghouten wanden en vloeren. “Grote ramen, die de volledige breedte van de woonkamer beslaan, geven je het gevoel dat je midden in het groen zit. De natuurlijke uitstraling van het hout in de woning, het aanwezige groen en het vele daglicht zorgen voor een gezonde woonomgeving.”
Impressie zuidzijde van De Boomhof
Toekomstbestendig bouwen als ontwerptool
Toekomstbestendig bouwen vraagt om innovatieve, duurzame en integrale oplossingen. We willen het bredere begrip duurzaamheid in De Boomhof integraal maken door de verschillende duurzaamheidsmaatregelen, ontwerpkeuzes en sociale voorzieningen elkaar te laten versterken. Daarbij kijken we samen met het ontwerpteam verder dan de maatregelen per individueel thema en verbreden we onze horizon. Het materiaalgebruik van ‘De Boomhof is gericht op het beschermen van het milieu en onze materiaalvoorraad, voor nu en in de toekomst. Daarom passen we veelal biobased materialen toe in een demontabel bouwsysteem van prefabelementen. Zoals een constructie van CLT wand- en vloerelementen en HSB gevelelementen, met in Nederland geteeld vlas als isolatie.
Energieneutraal met low tech maatregelen
Door het efficiënte ontwerp is De Boomhof energieneutraal met een TO-juli van 0 zonder actieve koeling. Het gebouw is zo ontworpen dat zonnewarmte maximaal wordt benut in de winter, terwijl oververhitting in de zomer wordt voorkomen. Dat doen we door overstekken op de meest effectieve plekken en zomernachtventilatie om het gebouw op natuurlijke wijze af te koelen. De energievraag wordt verminderd door warmtepompen met bodemcollectoren en warmteterugwinning op ventilatie en douchewater.
Daarnaast wordt De Boomhof klimaatactief ontwikkeld. Dat betekent dat wij in ons ontwerp niet alleen voorbereiden op de gevolgen van extremer weer (adaptatie), maar ook de opwarming van de aarde beperken door onze CO2 uitstoot te verlagen (mitigatie).
Ruimte voor ontmoetingen op de galerij en in de gemeenschappelijke huiskamer
Participatie en samenwerken
In samenwerking met Portaal start Waaijer een participatietraject waarin zowel de toekomstige bewoners van De Boomhof als de huidige bewoners van de aangelegen woningen van Portaal actief worden betrokken. Dit traject geeft alle betrokkenen een stem bij de inrichting van de gemeenschappelijke ruimten in het hof.
Een belangrijk onderdeel hiervan is de aanleg van een gezamenlijke moestuin en de realisatie van een uitnodigende zitkuil. Daarnaast wordt dit participatietraject ook ingezet voor de totstandkoming van het kunstwerk op de kopgevel, zodat bewoners mede kunnen bepalen hoe dit kunstwerk vorm krijgt. Deze participatieve aanpak vormt de opmaat naar de oprichting van een tuinvereniging, waarin alle bewoners van het hof samenwerken aan het onderhoud van de tuin en het gebruik van de moestuin. Zo ontstaat een hechte gemeenschap die de grenzen van het gebouw overstijgt en op sociaal vlak voor cohesie zorgt.
Impressie van het gemeenschappelijke binnenhof tussen De Boomhof en de flat van Portaal met moestuin